
92 Học Python – Viết hàm cộng trừ nhân chia 2 phân số mới nhất
Bài 92: Viết hàm cộng, trừ, nhân, chia hai phân số
Giới thiệu
Trong bài viết này, chúng ta sẽ viết các hàm để thực hiện các phép toán cộng, trừ, nhân, chia hai phân số trong Python. Chúng ta sẽ sử dụng thư viện math để tìm ước chung lớn nhất (UCLN) giúp rút gọn phân số sau khi tính toán.
Khuyến mãi đặc biệt thêm danh sách 10 bài tập nâng cao khả năng lập trình Python:
- Bài: 91 Học Python – Sử dụng hàm tìm số nhỏ nhất trong 2 số để tìm số nhỏ nhất trong 3 số mới nhất
- Bài 92: Viết hàm cộng, trừ, nhân, chia hai phân số
- Bài 93 Viết chương trình con tính tổng các phần tử trong một mảng
- Bài 94: Viết chương trình con tính tổng các phần tử chẵn trong một mảng
- Bài 95: Đếm số lượng số nguyên tố trong mảng bằng Python
- Bài 96 : Tính trung bình cộng các số nguyên tố trong mảng bằng Python
- Bài 97 Tính trung bình cộng các số chính phương trong mảng bằng Python
- Bài 98: Viết 2 chương trình con tìm Max, Min và vị trí của Max, Min
Bài 99 Học Python – Tính Số Fibonacci Hai cách tính và so sánh hiệu suất mới nhất
Cách thực hiện
- Viết một lớp PhanSo để đại diện cho phân số với tử số và mẫu số.
- Viết các phương thức thực hiện các phép toán cộng, trừ, nhân, chia hai phân số.
- Rút gọn kết quả bằng cách chia cả tử số và mẫu số cho UCLN.
Chương trình Python
Cách đơn giản
import math def ucln(a, b): return math.gcd(a, b) def rut_gon(tu, mau): u = ucln(tu, mau) return tu // u, mau // u def cong(ps1, ps2): tu = ps1[0] * ps2[1] + ps2[0] * ps1[1] mau = ps1[1] * ps2[1] return rut_gon(tu, mau) def tru(ps1, ps2): tu = ps1[0] * ps2[1] - ps2[0] * ps1[1] mau = ps1[1] * ps2[1] return rut_gon(tu, mau) def nhan(ps1, ps2): return rut_gon(ps1[0] * ps2[0], ps1[1] * ps2[1]) def chia(ps1, ps2): return rut_gon(ps1[0] * ps2[1], ps1[1] * ps2[0]) ps1 = (1, 2) ps2 = (3, 4) print("Tổng:", cong(ps1, ps2)) print("Hiệu:", tru(ps1, ps2)) print("Tích:", nhan(ps1, ps2)) print("Thương:", chia(ps1, ps2))
Cách tối ưu với hướng đối tượng
import math class PhanSo: def __init__(self, tu, mau): if mau == 0: raise ValueError("Mẫu số không thể bằng 0") self.tu = tu self.mau = mau self.rut_gon() def rut_gon(self): ucln = math.gcd(self.tu, self.mau) self.tu //= ucln self.mau //= ucln def __str__(self): return f"{self.tu}/{self.mau}" def cong(self, ps): return PhanSo(self.tu * ps.mau + ps.tu * self.mau, self.mau * ps.mau) def tru(self, ps): return PhanSo(self.tu * ps.mau - ps.tu * self.mau, self.mau * ps.mau) def nhan(self, ps): return PhanSo(self.tu * ps.tu, self.mau * ps.mau) def chia(self, ps): if ps.tu == 0: raise ValueError("Không thể chia cho 0") return PhanSo(self.tu * ps.mau, self.mau * ps.tu) ps1 = PhanSo(1, 2) ps2 = PhanSo(3, 4) print(f"Tổng: {ps1.cong(ps2)}") print(f"Hiệu: {ps1.tru(ps2)}") print(f"Tích: {ps1.nhan(ps2)}") print(f"Thương: {ps1.chia(ps2)}")
So sánh hai cách
Phương pháp | Ưu điểm | Nhược điểm |
Hàm đơn giản | Dễ hiểu, nhanh triển khai | Không tiện mở rộng |
Hướng đối tượng | Dễ bảo trì, mở rộng tốt | Phức tạp hơn |
Kết luận
Cả hai phương pháp đều có ưu điểm riêng. Nếu chỉ cần tính toán nhanh, có thể sử dụng cách đơn giản. Nếu muốn mã nguồn dễ bảo trì và mở rộng, hướng đối tượng là lựa chọn tốt hơn.